فرش گروس را بهتر بشناسید

فرش گروس یا بیجار سابقه و قدمت طولانی و جزو فرش های دستباف ایرانی به شمار می رود و عمر آن به سال 1266 هجری قمری برمی گردد منطقه گروس که مرکز آن شهر بیجار بوده و از مراکز تولید فرش و قالی به شمار می آید و فرش از صنایع دستی مهمی در این شهر به حساب می آید.با اصفهان فرش همراه باشید.

سابقه فرش گروس

منطقه گروس اقتصادش متکی به صنایع دستی ، کشاورزی و دامداری است و همانطور که گفته شد از مناطق تولید فرش دستباف ایرانی می باشد. این منطقه اساتید بزرگ و برجسته ای در هنر طراحی فرش را در گذشته دارا بوده است. از جمله مرحوم موسی مسعودی ، مرحوم اصغر الله مرادی ، قدرت الله گیچلو و علی اصغر لک از اساتید مشهور این منطقه می باشند.

جهت مشاوره رایگان در خصوص خرید فرش دستباف میتوانید با شماره 09131162373 و یا 03132229377 تماس حاصل فرمایید. (به هیچ عنوان خریدار فرش شما عزیزان نیستیم لطفا در این خصوص تماس حاصل نفرمایید. باتشکر)

فرش گروس یا قالی آهنی

از جمله ویژگی های مهم فرش بیجار  ساختار متراکم آن می باشد و به همین دلیل مشهور به قالی آهنی است. این قالی مثل آهن محکم بوده و آن را نمی توان تا کرد.همین مسئله باعث شد که در زمان شروع تجارت فرش آن را” لول” نام گذاری کنند. بافت آن فشرده و سفت بوده و تار و پودش از پشم می باشد که حالتی ارتجاعی داشته و به شدت آن را می کوبند. بافندگان این قالی برای بافت فرش گروس ، پود بسیار ضخیم را با یکی دو تا پود نازک ترکیب و وارد فرش می کنند تا بافت فرش محکم شود. بدین صورت قالیبافان حرفه ای احساس و هنر را با دوام و استحکام در هم آمیخته می کنند.از شانه سنگین و آهنی یا چوبی و یا ابزاری دیگر شبیه به پنچه آهنی استفاده می کنند.

رنگ و لعاب فرش گروس

ترکیب رنگ زیبای قالی گروس از مهمترین ویژگی های آن است. ترکیب پشم های درخشان و رنگ های چشم گیر فرشی با رنگ آمیزی خیره کننده به وجود می آورد. پیشنهاد میکنیم مطلب انواع فرش دستباف سایت اصفهان فرش را نیز مطالعه فرمایید.

رنگ های شاد و تند مثل قرمز ، صورتی ، مشکی ، پوست پیازی ، حنایی ، سبز ، سفید در این فرش استفاده شده و زمینه فرش اغلب دارای رنگ های سرمه ای و قرمز می باشد

شیرازه بافت فرش گروس

در قالی گروس از پشم و پنبه در تار و پودش استفاده می شود و از گره ترکی در آن استفاده می شود.شیرازه آن از نوع شیرازه پیچی سر خود فرش می باشد که معمولا رنگ خود فرش می باشد. اکثر فرش های گروس اخیرا بین 30 تا 35 رج دارند ولی در نمونه های قدیمی 15 ، 25 ، و 40 هم به چشم می خورد. بافتش در قدیم 5 پود داشته و سفت و سنگین بوده اما امروزه 2 پود را در بافتش دارد.در اصفهان فرش مطلبی در مورد تفاوت فرش چله ابریشم و چله پشم نوشته شده است که میتوانید مطالعه کنید.

طرح و نقش فرش گروس

تنوع طرح فرش بیجار زیاد و بافت ظریفش از دیگر ویژگی های آن است. طرح های هرات و مینا خانی که جزو دسته طرح های افشان می باشند و همچنین طرح ترنج لوزی شکل ، طرح لنگر شکل در  بالا و پایین ترنج این فرش ها دیده می شود. طرح گروس گروس که خیی زیبا و جذاب است با زمینه آبی کبالت تا نیلی متوسط را دارا می باشد.

نقشه های مشهور قالی گروس

این قالی دارای نقشه های اصیلی می باشد در زیر اشاره کوتاهی به این موارد داریم:

• گل فرنگ که تجسم شده از شکوفه های نخل هندی ، گل فرنگ مستوفی ، طره دار ، لچک ترنج دار و دسته گل فرنگ و اسلیمی
• ماهی های مختلفی مثل : ماهی بیجار ، افشار ، میرک ، زبیده ، سگ ماهی  ، ماهی ریز  ، حسن تیمور و زنبوری
• نقشه تصویرهایی چون لیلی و مجنون و طرح های مینیاتوری
• طرح های حیوانات تخیلی ، انسان و اشیا و گیاهان
• طرح شکارگاه مثل شکارگاه دورنما و ترنج دار
• طرح خرچنگی

اندازه و ابعاد رایج فرش گروس

ابعاد قالی بیجار از کوچک تا بزرگ است. معمولا از ابعاد 1.5*1 متر به بالا در نظر گرفته می شوند و ابعاد بزرگتری مانند 3*2 و 3* 4را هم شامل می شود. قابل ذکر است فرش های بزرگ‌تر با ابعاد 12 متر در این شهر رواج دارد ولی از محبوبیت و تعداد کمتری برخوردار می باشند.

روش و شیوه بافت فرش گروس

کارشناسان معتقدند تکنیک قالی بافی بافندگان این شهر در هیچ نقطه ای از ایران یا جهان دیده نمی شود. از گره نامتقارن ترکی در بافت فرش استفاده شده و بافندگان هنرمند یک یا دو نخ پود را بعد از هر رج از گره ها اضافه خواهند کرد.بعد از اضافه کردن یک ردیف گره نخ پود را قرار می دهند. در فرش گروس قبل از قرار گیری پود ، کمی آن را با آب مرطوب می کنند که از حالت خشکی در بیاید و نرم و انعطاف‌پذیر شود. بعد از آن با شانه روی گره ها می کوبند. نخ پود بعد از خشک شدن انقباض پیدا کرده و چله محکمی را به‌وجود می آورد.

نحوه رنگرزی فرش گروس

قالی گروس رنگ های طبیعی پشم مثل سیاه ، خاکستری و شکری بدون رنگرزی را استفاده می کردند و از رنگ های گیاهی هم در بافت استفاده کرده و رنگرزی به صورت محلی و خانگی توسط قالی بافان صورت می گرفت.

در مورد رنگرزی خامه فرش مطالعه فرمایید.

کیفیت فرش گروس

فرش بیجار بخاطر ظرافت ، زیبایی و سادگی خاص خودش شهرت جهانی پیدا کرد و پرطرفدار است. بافتی مستحکم و برای استفاده روزانه از نظر دوام و کیفیت جزو بهترین فرش های شرقی به حساب می آید.

فرش گروس تزئینی

فرش گروس با بافت ظریف و زیبایش به شکل تابلو فرش و فرش های تزئینی در بازار وجود دارد طرح و نقش های خیال انگیز و رنگ های زیبا و استفاده از مواد خوب و درجه یک باعث شده فرش های تزئینی و تابلو فرش های چشم گیری داشته باشند.

نکات تکمیلی درباره فرش بیجار

امروزه بافت قالی در گروس به دو صورت شکل می گیرد:

تک بافی یا بافت خانگی : در این روش هنرمندان قالی باف مواد اولیه و ابزار را در خانه تهیه و قالی را کامل می بافند و خودشان می فروشند.

سرمایه گذاری دولتی : سازمان صنایع دستی یا اداره کار از جمله ارگان هایی هستند که مواد اولیه و کمک های مالی را برای قالیبافان مهیا می کنند.

قالی گروس به شکل لول ، نیم لول و در مواد کم تخت بافته خواهند شد. در روش لول پود بدر جهت افقی کشیده می شود و تارها در دو سطح مختلف قرار می گیرند. در این حالت توصیه می شود که پود به شکلی در هم کوبیده شود که رج های گره بیشتر بچسبند و فرش بافتش محکم شود.