فرش دستباف اردکان

فرش اردکان دستباف ایرانی معمولا در همه نقاط کشور یافت می شود و با توجه به هر منطقه و حوزه این فرش ها ویژگی های مخصوص خود را دارند ویژگی هایی چون طرح و نقشه ،رنگ و جنس و مواد اولیه. در استان یزد این هنر گرانبها به چشم می خورد فرش دستباف یزد از لحاظ طرح و نقشه و همچنین کیفیت جزو بهترین ها به حساب می آید نمونه های ویژه و منحصر بفردی از فرش دستباف در استان یزد شهر اردکان به چشم می خورد. تلاش ما بر این است که شما عزیزان را با این هنر با ارزش و اصیل در شهر اردکان بیشتر آشنا کنیم در ادامه با ما همراه باشید.

تاریخچه فرش اردکان

از جمله هنر هایی که در اردکان به آنها اشاره میکنیم و بیش از دو قرن قدمت دارند زیلو ، زنجیربافی و کرباس هستند البته تاریخ مشخصی برای هنر بافت فرش در این شهر در دست نیست، بعضی قدمت آن را 150 سال می‌دانند و بعضی دیگر اعتقاد دارند از اوایل همین قرن بافت فرش شروع شده است.

مردم اردکان معتقدند هنر بافت فرش به صورت اصولی برای اولین بار حدودا یک قرن پیش در یک منطقه قدیمی که نامش چرخاب است شروع شده است و هنر فرش بافی در این شهر شروع شد و هنرمندان قالی باف در ابتدا کار خود را زیر نظر اساتید کرمان شروع کردند. جالب اینجا بود که در ابتدا این هنرمندان آقایان بودند و کم‌کم زنان هم در این شاخه فعالیت خود را شروع کردند. رفته رفته قالی دستباف اردکان به دلیل زیبایی طرح و نقش و کیفیت بالای آن در مدت زمان کمی جایگاه بالایی در بین فرش دستباف ایران کسب کرد.

هنر مردم این شهر به حدی بالا رفت که در کنار قالی تبریز و کاشان که همیشه در ایران جزو بهترین ها بودند جایگاه خود را باز کرده و در حال حاضر در همه نقاط کشور و حتی خارج از ایران فرش دستباف اردکان جایگاه به خصوصی دارد.

مواد اولیه فرش دستباف اردکان

مواد اولیه به کار رفته در این شهر اغلب از کرک ، پشم ، پنبه و ابریشم طبیعی می باشد و به همین خاطر فرش این منطقه دارای کیفیت و شهرت خوبی است.همه عملیات نخ ریسی و رنگرزی الیاف در این شهر توسط متخصصان سنتی در این زمینه انجام می شود. در گذشته این موارد به صورت کامل گیاهی و طبیعی شکل میگرفت ولی امروزه به دو روش سنتی و شیمیایی صورت می گیرد.

تار و پود قالی اردکان

به رشته هایی ثابت که در دار قرار می گیرند را تار گویند و رشته هایی که هم نقش هستند و محکم کردن ریشه ها را عهده دار می باشند پود هستند. تار و پود اغلب جنسشان از پنبه است و جنس خامه یا پرز هم پشم ، کرک و ابریشم است.

طرح های فرش دستباف کرمان و یزد شروع کار قالی بافی در اردکان بود و بعد نقش های کاشان به آن پیوست و بسته به هنر و ذوق هنرمندان این نقش ها تغییر می کرد و جزو این منطقه به حساب می آمد و از نقش های نائین هم استفاده می شد ولی روی هم رفته فرش کاشان بیشتر در اردکان استفاده می شد به شکلی که امروزه فرش کاشان و اردکان از هم جدایی ناپذیر شدند.

از اصیل ترین نقش های ایرانی در طرح های اردکان استفاده می شد و اغلب طرح های آن زیبا و شلوغ است از جمله طرح های زیرخاکی یا شکارگاهی جزو این دسته به شمار می آیند بیشتر این نقشه ها از کاشان نشات می گرفت و بعضی از نقشه ها هم از قدیم به نام اردکان معروف بودند و مشهور شدند. طرح های زیادی بافته شد و نقش هایی مثل لچک ترنج کاشان ، ترنج خورشیدی ، لوزی و دایره ، ترنج نائین ، طرح های درباری ، شاه عباسی و… در بافتشان استفاده می کردند.

گرانترین فرش های دستباف ایران و جهان را بشناسید.

رنگ و اندازه در فرش دستباف اردکان

تنوع رنگ در فرش دستباف ایرانی زیاد است که بستگی به منطقه ایی دارد که در آن بافته مشوند گاهی رنگ ها در نقشه های شاد و زیبا که زمینه ایی تیره دارند استفاده می شوند و گاهی هم از رنگ های ملیح که روی زمینه ایی روشن است و یا ترکیب این دو می باشد.

کلا شانزده یا هفده رنگ در نقش های فرش در این شهر به چشم می خورد با زمینه های کرم ، سرمه ای و لاکی و از زمینه های مسی ، سبز ، فیروزه ای و خاکی.

اندازه و ابعاد این فرش ها متفاوت است و در اندازه های دوازده متری ، شش متری ، قالیچه و اندازه های کوچکتر یافت می شوند. گاهی هم سایز پشتی در این فرش ها به چشم می خورد.

ویژگی‌ها و نوع بافت قالی اردکان

انواع فرش بافی در کشور ما سه دسته هستند: شهری ، عشایری و روستایی که هر کدام خصوصیات خودش را دارد و چون اردکان جزو شهرهای قدیمی به حساب می آید فرش بافی در آن جزو دسته شهری قرار می گیرد.

نوع فرش های اردکان پرگوشت است و از ظرافت خاصی در بافت برخوردار است ، این فرش ها سرنخ دارند و مدل آنها آشکار است.از ویژگی های خاص و مهم فرش اردکان طرز بافت آن است که این ویژگی باعث شده از بهترین فرش های دستباف ایرانی به حساب بیاید. هر چه فرش دستباف خالی از عیب و نقص باشد ارزش بیشتری دارد. معمولا استادان فرش دستباف اردکان را عاری از هر نوع غلط بافی و جفتی بافی و از بهترین فرش بافان ایران می‌دانند.

به دلیل کیفیت بالا و ویژگی هایی که برایتان ذکر شد این فرش از طرفداران زیادی در جهان برخوردار است به جز کشورهای حاشیه خلیج فارس ،فرش اردکان خواهان زیاد و پر و پا قرصی هم در کل جهان دارد از جمله کشورهای آلمان ، استرالیا و سوئیس و مهمتر از همه آمریکا جزو تقاضا کنندگان این محصول هستند که متأسفانه بعد از تحریم صادرات آن کاهش پیدا کرده است.

قیمت فرش دستباف اردکان

قیمت فرش اردکان متفاوت است و بستگی به نوع بافت و ابعاد آن در اندازه های 6 و12و9 متری دارد امروزه به علت کوچکتر شدن خانه ها و توان پایین مردم برای خرید فرش معمولا فرش های 6 متری به نسبت بهتر از بقیه فرش ها فروش می روند. فرش های 6 متری اردکان که از تنوع رنگ جدید و بالایی برخوردار و کاملا طبیعی هستند از 2 میلیون تومان شروع و اگر از نخ ابریشم اصل در آن استفاده شده باشد تا قیمت 40 الی 50 میلیون هم می رسد. قیمت فرش دستباف کاشان در ابعاد 9 متری و اردکان با ابعاد 6 متری از 5 میلیون شروع و تا 30 الی 40 میلیون هم می باشند.

شهرستان یزد در بخش مركزی فلات ایران و در پیرامون دشت كویر لوت قرار دارد. فرآوری و صادرات صنایع‌دستی گوناگون، به‌ویژه فرش دستباف از دسته تکاپوهای برجسته مردمان این سرزمین است.طرح سراسری این فرش لچک‌ترنج است. این طرح از دسته پرطرفدارترین طرح‌ها است. در طرح‌های لچک ترنج به گونه معمول نگاره مرکزی ترنجی است که یک‌چهارم آن، یعنی لچک، در چهارگوشه فرش به‌کاررفته است.نقش بنیادی این فرش گل‌دار است. به‌کارگیری نقوش گل‌دار در میان فرش‌های ایرانی بسیار گسترده است. از با ارزش‌ترین این نقوش می‌توان به گل‌های ختایی، شاه‌عباسی، اناری، شاه صفی و … اشاره نمود.پشم و ابریشم آمیزش پرزهای این فرش هستند و باعث ساختن ماندگاری و درخشندگی در آن شده‌اند. در ساختن چله این فرش نیز از کتان استفاده‌شده است.این فرش کلفتی‌ای در حدود دو سانتیمتر دارد.